Admin
Glina to po prostu bardzo, ale to bardzo drobny piasek, czyli SiO2 i jest tego naprawdę dużo. Nasza rodzinna planeta Ziemia składa się głównie z żelaza 32,1%, tlenu 30,1%, krzemu 15,1% i całej reszty do pełnych 100%, a w dodatku praktycznie całe dostępne żelazo i krzem to związki z tlenem. Nic dziwnego, że dla naszej cywilizacji budowlanej to podstawowe i najważniejsze materiały, wykorzystywane na masową skalę. Dostępność i łatwość pozyskania surowca podstawowego i praktycznie wszystkich dodatków koniecznych do uzyskania wyrobu końcowego - inne kwarce, kalcyt, dolomit i skaleń - powoduje, że płytki ceramiczne są w relacji do swoich licznych zalet i niewielu wad relatywnie tanie, a zatem bardzo popularne i powszechnie stosowane. Mimo tego, że ‘aktualna mądrość etapu’ powoduje dość znaczne – delikatnie pisząc – podwyżki cen energii, stanowiącej podstawowy koszt wytworzenia i obrotu (transport), to jednak płytki ceramiczne nadal będą najpowszechniej stosowanym pokryciem dla mnóstwa powierzchni budowlanych o najrozmaitszych charakterystykach, wymaganiach i potrzebach.
Płytki i płyty (te największe rozmiary raczej przestają być płytkami) ceramiczne stanowią popularną alternatywę dla pokryć podłogowych z kamienia naturalnego, drewna i tworzyw sztucznych i mogą być stosowane zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynków. Płytki wykonane z ceramiki szlachetnej należą do szczególnie poszukiwanych, nowoczesnych i eleganckich pokryć ściennych i podłogowych, nadając wnętrzom i/lub powierzchniom zewnętrznym naprawdę miły i estetyczny wygląd. I dzieje się tak niezależnie od tego, czy ktoś woli klasyczne i proste wzornictwo, czy też fantazyjne, kolorowe wzory. W tym segmencie materiałów budowlanych bogactwo wyboru jest naprawdę ogromne. Poza tym płytki ceramiczne mogą imitować najróżniejsze wzory kamieni naturalnych, a także wygląd drewna.
Jakie są zalety płytek ceramicznych?
Zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynków, wykładziny ceramiczne mają wiele zalet w porównaniu z innymi, zwykle tradycyjnymi wykładzinami podłogowymi, ściennymi i bardzo rzadko, ale jednak, sufitowymi. Jeśli estetyka, aseptyka itp. ma szczególne znaczenie, ten wszechstronny materiał oferuje wszelkie możliwe opcje projektowe. Wynika to również z faktu, że mimo wspólnego ‘glinianego’ pochodzenia, wygląd i właściwości płytek mogą być bardzo zróżnicowane, a zatem przydatne do wielu zastosowań. Ceramika gliniana, kamionkowa lub gresowa, czy ceramika porcelanowa – wymieniając najczęściej stosowane – jest w budownictwie, również przemysłowym i wodnym, wszechobecna.
Wysokiej jakości płytki ceramiczne są bardzo trwałe, wytrzymałe i odporne na wilgoć. Ewentualne uszkodzenia spowodowane uderzeniami zdarzają się rzadko. Powstałe w wyniku wypalania na powierzchni płytek szkliwo jest naprawdę bardzo twarde – wie to doskonale każdy, kto wiercił otwory w płytkach. Zwykła próba zadrapania nie pozostawia żadnych śladów na tej wytrzymałej powierzchni. Oczywiście każda ceramika jest dość krucha, ale dobrze położona płytka, na odpowiednim podłożu, otoczona porządną fugą to już inna jakość. Poza tym nawet jeśli komuś uda się czasami spowodować pęknięcie płytki, to również nie stanowi problemu, ponieważ uszkodzoną płytkę ceramiczną można łatwo usunąć i szybko wymienić na inną. Wiadomo, że płytek jest zawsze więcej, niż jest ich do układania potrzeba – kupuje się je na metry , zaokrąglając w górę - zatem zawsze ich trochę zostaje, ostrożnym nawet dużo.
Wykładziny ceramiczne są nie tylko bardzo odporne na zużycie, ale także bardzo łatwe w pielęgnacji, całkowicie bezwonne i bezsmakowe. Takie właściwości w budowlance na pierwszy rzut oka wyglądają dość dziwnie, ale to – rzadko sobie uświadamiana – prawda. To bardzo istotne zalety dla każdego użytkownika, o Sanepidzie nie wspominając. Kuchnie, łazienki, kibelki, pomieszczenia użytkowe, czasami nawet mieszkalne są bez nich nie do pomyślenia. Poza tym, w naszym klimacie, w wersji mrozoodpornej, nadają się doskonale do stosowania na zewnątrz. Na przykład gładka powierzchnia płytek lub płyt tarasowych wykonanych z materiału ceramicznego jest bardzo łatwa i szybka w czyszczeniu. Mimo tego, że wysychające deszcze, topniejące i też wysychające śniegi oraz skrzydlate ‘bombowce’ pozostawiają wyraźne ślady, dość prosto można je usunąć, bez konieczności piaskowania, czy mycia ciśnieniowego, choć to ostatnie jest w dłuższych interwałach wskazane.
Gładka, bardzo twarda, odporna powierzchnia to najistotniejsza i – pominąwszy niektóre aspekty takiej gładkości, takie jak np. śliskość – najpraktyczniejsza ich właściwość. To ogólna i oczywista zasada:
Wielką zaletą płytek ceramicznych jest ich niska przewodność i wysoka pojemność cieplna. Powierzchnia płytek jest przez to ‘ciepła’, gdy jest zimno i ‘zimna’, gdy jest ciepło. Po prostu charakteryzuje się komfortem cieplnym podobnym do szlachetnych, naturalnych okładzin typu granit, marmur, czy drewno. Ta właściwość sprawia, że ceramika jest szczególnie pożądana i przyjazna dla środowiska, w którym spędzamy większość swojego życia. W połączeniu z ogrzewaniem podłogowym ceramiczne pokrycia podłogowe są bardzo wydajne, ale nawet bez ogrzewania podłogowego płytki ceramiczne magazynują ciepło pomieszczenia w podłodze. W lecie ceramiczne pokrycia podłogowe chłodzą, zimą grzeją- taka pożyteczna ‘bezwładność cieplna’.
Materiał ceramiczny jest również ognioodporny, co może być szczególnie ważne i korzystne w przypadku stosowania w kuchni, a nawet na tarasie, ponieważ w kontakcie z ogniem lub żarem na podłodze (czasem ścianie) nie pozostają żadne ślady użytkowania. Wiele zalet ceramiki sprawia, że ten sztuczny kamień jest popularną alternatywą we wszystkich pomieszczeniach, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz.
Wymagania i przydatność płytek ceramicznych
W przypadku płytek ceramicznych, które są stosowane zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynków, rozróżnia się materiały: gliniane, kamionkowe i gresowe. Wszystkie te materiały bazują na glinie, ale istotną rolę odgrywają domieszki i odpowiedni proces produkcyjny.
Wyroby typowo gliniane są szczególnie łatwe w obróbce i charakteryzują się wysoką porowatością. Nośność płytek ceramicznych wykonanych z ceramiki glinianej jest niska, a absorpcja wody wysoka, dlatego płytki ceramiczne wykonane z ceramiki glinianej nadają się zazwyczaj tylko do ścian wewnętrznych.
Inaczej rzecz się ma z kamionką lub gresem. Gres, a także gres szlachetny to powszechnie stosowany, ceramiczny materiał budowlany o bardzo niskiej absorpcji wody (< 0,5 %), (z gresu robi się też figurki i naczynia). Robi się go z mieszaniny gliny, kaolinu, piasku kwarcowego, skalenia i szamotu. Po uformowaniu jest on po prostu dodatkowo zagęszczany ciśnieniowo i wypalany w relatywnie wysokiej (1200–1300oC) temperaturze, a zatem jest gęstszy i bardziej wytrzymały. Dzięki temu procesowi produkcyjnemu zwiększa się wytrzymałość na zerwanie, a wysoka gęstość zmniejsza absorpcję wody. Szczególnie jako płytki podłogowe stosowane są najczęściej nieszkliwione, ale oferowane są także szkliwione i polerowane. Odpowiednim zastosowaniem płytek ceramicznych wykonanych z gresu jest podłoga w łazience, kuchni lub salonie.
Królewską klasą wytrzymałych płytek z ceramiki szlachetnej są płytki z gresu porcelanowego. Materiał ten jest szczególnie przydatny w miejscach intensywnie użytkowanych, takich jak taras. Oprócz wysokiej wytrzymałości, gresy porcelanowe wyróżniają się także mrozoodpornością i niską absorpcją wody.
Płytki gresowe, płytki kamionkowe czy płytki z gresu porcelanowego - wszystkie one są płytkami ceramicznymi, należą do kategorii ceramiki szlachetnej i przekonują do siebie różnymi cechami i zaletami.
Oprócz ceramiki szlachetnej istnieją również materiały ceramiczne gruboziarniste, takie jak terakota (wł. terra cotta – ziemia wypalona). Podstawą do produkcji płytek terakotowych jest glina z łupków toskańskich, którą miesza się z wodą, ugniata jak ciasto, a następnie wyciska na sucho. Typową chropowatą strukturę powierzchni uzyskuje się za pomocą stalowych szczotek, a dzięki wypalaniu w temperaturze 950-1050°C uzyskuje się typowy czerwonawy odcień w wyniku utleniania.
Oprócz różnych materiałów należy również zdecydować, czy mają być zastosowane płytki ceramiczne szkliwione czy nieszkliwione. Jeśli płytki pozostają nieszkliwione, mają matową powierzchnię. Płytki nieszkliwione są stosowane głównie na zewnątrz, na tarasach. Jeśli płytki są szkliwione, mają wyjątkowo gładką powierzchnię. Dzięki temu są one łatwiejsze do czyszczenia i mniej wrażliwe na wodę i brud. Szkliwione płytki ceramiczne są zatem zalecane do kuchni lub łazienek. Glazura może być również stosowana do tworzenia kolorów i wzorów.
Podsumowując: Płytki ceramiczne, klinkier (przeważnie cegły, ale do specjalnych celów są i płytki), płytki flizowe lub po prostu flizy, dachówki, kafle i co tylko, byle o regularnym, zwykle kwadratowym (ale nie tylko) kształcie to podstawowy materiał budowlany. Równie ważny jak beton i żelazobeton – o tych opowiem oddzielnie. W budownictwie, a konkretnie we wszelkich pracach wykończeniowych, stosowane są naprawdę na masową skalę jako okładziny ścienne, a także pokrycia podłóg, blatów, parapetów i innych powierzchni, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynków. Płytki są bardzo wytrzymałe, relatywnie tanie, łatwe w produkcji i montażu, estetyczne, prawie w dowolnych rozmiarach i znormalizowanych kształtach, wodoodporne, odporne na ścieranie, wyjątkowo odporne na zabrudzenia, a co za tym idzie łatwe w utrzymaniu w stanie nienagannej czystości, a w dodatku 100% ekologiczne. Poza tym to materiał prawdziwie tradycyjny - pierwsze przedmioty z wypalanej gliny ludzie wyprodukowali około 30 000 lat temu, a pierwsze naczynia ceramiczne powstały ok.11 000 lat temu w delcie Nilu. Czegóż chcieć więcej…
Zdjęcie autorstwa Ewa Szczepańska - Towarzystwo Przytułku św. Franciszka Salezego w Warszawie (http://przytuleksalezego.pl/), CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=64894413