Izolacja z wykorzystaniem konopi - "Opowiastki Pana Wiesia o izolacji w budownictwie" cz. 17

Konopie to klasyczny materiał, który należy do surowców odnawialnych. Od wieków konopie roczne są wykorzystywane przez człowieka jako materiał budowlany. Konopie wyrastają na wysokość dobrych czterech metrów w ciągu 120 dni - i dzięki temu mogą być zbierane dwa razy w roku. Jest łatwa w uprawie i należy do roślin, które można wykorzystać niemal w całości. Wielką zaletą uprawy konopi jest jej naturalny sposób wzrostu: Rośliny szybko zacieniają całą glebę, więc chwasty nie mają szans - i można obejść się bez stosowania ekologicznie wątpliwych herbicydów. Przyczynia się to do dobrej równowagi klimatycznej izolacji konopi.

Produkcja izolacji z konopi 

Włókna konopne potrzebne do izolacji konopnej znajdują się w zewnętrznej warstwie kory łodygi rośliny konopnej. Ponieważ poszczególne włókna są połączone substancjami cementowymi tworząc wiązki włókien, muszą one zostać rozluźnione przed rozdrobnieniem włókien poprzez tzw. prażenie. Włókna konopi są następnie rozdrabniane głównie za pomocą procesów mechanicznych. Do izolacji konopnej stosuje się głównie włókna krótkie, które czasami zawierają również niewielkie ilości paździerzy. Są to zdrewniałe części łodyg konopi, które stosuje się głównie jako izolację sypką, ale także w postaci płyt izolacyjnych. Produkcja izolacji konopnej w kształcie maty odbywa się poprzez formowanie runa i mechaniczne filcowanie włókien konopnych. W niektórych przypadkach do produkcji elastycznego runa konopnego stosuje się naturalne spoiwa, takie jak skrobia ziemniaczana lub syntetyczne włókna podporowe. Aby izolacja konopna była ognioodporna, dodaje się do niej sól borną lub sodę kalcynowaną.

Dostępne w handlu formy  izolacji z konopi

Do produkcji izolacji z konopi wykorzystuje się jej stabilne, odporne na rozdarcie i trwałe włókna oraz tzw. słomę konopną, która przy okazji wykorzystywana jest również jako podściółka w pomieszczeniach dla gryzoni i ściółka w stajni. Włókna są wiązane w runo izolacyjne, do którego w razie potrzeby dodaje się dodatki, takie jak skrobia lub tekstylne włókna wspierające, tzw. włókna wiążące, aby usztywnić je w konopne płyty izolacyjne. Oprócz czystych materiałów izolacyjnych z konopi, oferowane są również materiały izolacyjne składające się w dużej mierze z konopi i zmieszane z włóknami naturalnymi, takimi jak wełna drzewna, wełna owcza lub juta, na przykład w celu poprawy naturalnej przewodności cieplnej konopi. Izolacja konopna jest w ten sposób dostarczana jako wełna do wypychania oraz jako maty i rolki do izolacji od dźwięków uderzeniowych. Ponadto niezwiązane włókna konopne są dostępne jako izolacja do wdmuchiwania lub konopie do wypychania, a także przędza konopna do uszczelniania połączeń. Łupki mogą być stosowane bezpośrednio do izolacji i wypełnień wyrównujących.

Wartości izolacyjne materiałów izolacyjnych z konopi

Izolacji konopnej przypisuje się wartości U wynoszące około 0,040 do 0,045 watów na metr i kelwin. Aby osiągnąć na fasadzie budynku wartości izolacyjne 0,20 W/m i kelwina zalecane przez aktualnie obowiązujące rozporządzenie o oszczędzaniu energii (EnEV), warstwa izolacyjna z konopi musiałaby mieć zatem tylko około 18 centymetrów grubości. Dzięki temu może ona bez problemu dotrzymać kroku klasycznemu materiałowi izolacyjnemu Styropor (polistyren), który do tej pory był najczęściej stosowany w Niemczech, a nawet przewyższyć go pod względem ekologicznym.

Wartości izolacyjne izolacji z konopi

Zalety izolacji konopnej

Izolacja konopna wyróżnia się z jednej strony swoim naturalnym pochodzeniem z surowców odnawialnych. Z drugiej strony, jej zapotrzebowanie na energię pierwotną podczas produkcji jest stosunkowo niskie, ponieważ włókna są zwykle przetwarzane mechanicznie. Ponadto, izolacja konopna może być bez problemu utylizowana, a nawet poddawana recyklingowi. Izolacja konopna zapewnia również naturalny i zdrowy klimat w pomieszczeniach, nie zanieczyszczając go chemicznymi oparami. Zapewnia ochronę przed upałem w lecie (letnia ochrona cieplna), który wnika do pomieszczenia z zewnątrz, jak również przed wychłodzeniem w zimie (zimowa ochrona przed chłodem).

Izolacja z konopi jest naturalnie odporna na owady i gryzonie, które nie są przyciągane do materiału izolacyjnego ze względu na naturalne substancje gorzkie i brak białka. Jedyny wyjątek: izolacja konopna z proporcjami wełny owczej musi być wyposażona w ochronę przed owadami. Ponadto konopie są dość odporne na wilgoć i pleśń. Ogólnie uważa się, że trudno jest zgnić. Włókna konopne mają strukturę komórek o otwartych porach. Mogą wchłaniać wilgoć i uwalniać ją ponownie po wyschnięciu. Oprócz izolacji termicznej, izolacja konopna przynosi również dobrą izolację akustyczną do projektu izolacji.

Konopie w izolacji wady 

W celu osiągnięcia rozsądnie akceptowalnego poziomu ochrony przeciwpożarowej z izolacją konopną (normalna palność; klasa materiałów budowlanych E zgodnie z nową normą europejską DIN EN- 13501-1), naturalny materiał izolacyjny jest impregnowany solami boru (nieorganicznymi związkami boru) lub sodą kalcynowaną. Ten ostatni jest ekologicznie uważany za mniej szkodliwy środek zmniejszający palność niż sole boru, które są uważane za szkodliwe dla wody.

Możliwe zastosowania izolacji konopnej

Ze względu na swoją nieszkodliwość dla zdrowia i środowiska, izolacja konopna jest idealna do zastosowania w

•         Izolacja dachu (izolacja międzykrokwiowa, izolacja podkrokwiowa)

•         Izolacja ścian zewnętrznych i wewnętrznych

•         fasada wentylowana

•         Izolacja podłóg i stropów kondygnacji.

Dotyczy to zarówno budownictwa drewnianego, jak i litego, zarówno nowych, jak i starych budynków. Ceny materiałów izolacyjnych dla izolacji konopnej zależą od rodzaju, grubości i wymiarów szerokość razy wysokość materiału izolacyjnego. Należy liczyć się z kwotą od 10 do 30 euro za metr kwadratowy materiału izolacyjnego. Znany THERMO HANF® kosztuje np. jako THERMO HANF® PREMIUM w rolkach ok. 4 do 10 euro za m2, a jako maty ok. 4 do 26 euro za m2 w zależności od pożądanej grubości izolacji.

Przetwarzanie izolacji z konopi

Płyty izolacyjne z konopi można zamówić - często bez dodatkowych opłat - przycięte do pożądanego rozmiaru u producenta. Jednak standardowe płyty można również łatwo obrabiać samodzielnie; producenci i dostawcy zalecają do cięcia tzw. noże ząbkowane. Z reguły można też dokupić odpowiednie narzędzie do cięcia. Aby przyciąć płyty konopne, są one dociskane za pomocą drewnianej deski, a następnie cięte lub piłowane na wymiar wzdłuż podstawy szczelinowej.

Alternatywnymi narzędziami do cięcia są odpowiednio wyposażone lisi ogon i inne odpowiednie piły z ząbkowaną krawędzią. Podczas cięcia izolacji konopnej może powstawać pył, w zależności od sposobu obróbki. Jest to szczególnie nieprzyjemne w przypadku izolacji nad głową, chociaż nie powoduje pieczenia ani swędzenia. Niektórzy producenci rozwiązali problem podstępu, laminując na izolacji konopnej tzw. włókninę ochronną, która chroni rzemieślnika przed cząstkami konopi.

chroni. Izolacja konopna jest uważana za zaciskową. Dzięki temu można ją zacisnąć w krokwiach lub między nimi bez dodatkowych środków mocujących, na przykład między krokwiami w przypadku izolacji międzykrokwiowej. Według ekspertów wystarczy jeden centymetr jako luz zaciskowy. Deski należy układać ciasno na styk. Ewentualne resztki można włączyć do projektu izolacji.

W następnym wpisie przedstawimy izolacje słomą.